Tik Hastalığı Nedir? Tedavi Nasıl Olmalıdır?

Tik hastalığı dış etken ve uyaranlar ile kişilerde meydana gelen anlamsız ve amaçsız kas hareketlerine denir. Kişi farkına varmadan ani ve istem dışı ortaya çıkar. Aslında bu uyaranlara vücut iki şekilde yanıt verir. Bazılarına istemsiz kas kasılmaları ile, bazılarına da sesle. Anlaşıldığı gibi iki türü var. Bunlar bazen birlikte gözleniyor. Tikler motor ya da vokal kasların kasılması ile ortaya çıkıyor ve çoğunlukla tekrarlayıcı.

Peki bu aslında takıntı olarak değerlendirebilir mi? Aslında ikisi farklı şeyler ama ilişkileri var diyelim. Takıntı, kişinin zihnine istemsiz olarak giren, hayallerini, fikirlerini ve dürtülerini ifade eder. Takıntıları olan insanlar bundan için çaba gösterirler ve bazen kendi başlarına bunu başarırlar. Oysa ki istemsiz hareket ve ses çıkarma durumu çok farklıdır. Tiklerin kalıtsal olması üzerinde tartışma çok. Nedeni olma ihtimalide yüksek. Çünkü beyindeki bir bölgeden kaynaklandığı düşünülüyor, ve bunun da doğumsal bir nedeni olduğu ifade ediliyor. Çevresel faktörler de oluşumunda önemli. Stres kaynağı olabilen bir unsur, tiklere neden olabilir, öncede varsa şiddetini ve sıklığını  arttırabilir.

En uç örneklerden biri Gilles de la Tourette Sendromu. Bu hastalıkta ek ya da birkaç tik şeklinde başlayıp yavaş yavaş şiddetlenerek vücuda yayılabilir. Tikler vokal, respiratuar veya motor şeklinde olabilir. Bu hastalar farkında olmadan küfür ederler ve cinsel içerikli ögeler içeren cümleler kurabilirler. Bu durum sosyal hayatlarını ileri derecede etkiler.

Peki insanlar böyle bir sıkıntının farkında mı? Hayır, çoğu farkında değil. Toplumda şiddeti değişmekle birlikte, yaklaşık %1-2 civarında görülüyor. Erkeklerde daha fazla, ve genellikle 3-6 yaş arasında başlıyor.

Çocukken başlaması sosyal gelişimi de olumsuz etkileyebiliyor. Uzmanlar tikleri olan çocuklara bazı ailelerin bir doktora götürmek yerine baskı kurup geçeceğini düşündüğünü söylüyorlar. Bu çok yanlış bir tutum, böyle yapıldığı zaman o çocuklarda takıntı ve dikkat eksiklikleri de başlayabilir. Çocuğun sürekli baskı görmesi, dalga geçilmesi, bu konuda ısrarcı olunması tam tersi etki yapıyor. Bu durumun ciddiye alınması gerekmektedir ve zaman geçmeden bir doktor ile görüşülmelidir.

Bazı tikler geçici olduğu için tedavi gerektirmez. Tedaviye başlamadan önce çocuğun okulda ki, ailede ki ve arkadaş çevresinde ki çatışmalar tespit edilmeli ve ortadan kaldırılmalıdır. Tiki olan çocukları genellikle etraflarında ki insanlar sert uyarmakta, akranları ile kıyaslamakta ve taklit etmektedir bunlardan kaçınılmalıdır.

Tabi bazı tikler uzun zamanlar devam edebilir. Etrafta ki insanlar tarafından dalga ve alay konusu olabilir buda çocuğun benlik saygısını olumsuz etkiler. Bu hastalığın tedavi sürecinde aile, hekim, öğretmen, yani etrafındaki herkes bir ekip gibi birlikte hareket etmelidir. Bunlara dikkat edilmesi gerekir. Geçici olmayan tiklere ilaç tedavisi uygulanabilir.