18.04.2020, 19:38 615

Kronik Ağrılar

Doç. Dr. Seyhan Yağar

“AĞRI DİNDİRMEK KUTSAL BİR SANATTIR.”

Hipokrat

Hastayı doktora götüren en sık bulgu olan ağrı aynı zamanda bir insanın başına gelebilecek en kötü tecrübedir. Bu nedenle hızla tedavi edilmelidir.

Ağrı; vücudun belli bir bölgesinden kaynaklanan, doku harabiyetine bağlı olan veya olmayan, kişinin geçmişteki deneyimleriyle ilgili, hoş olmayan bir duygu durumu olarak tanımlanır. Tanımından da anlaşılacağı üzere ağrının psikolojik bir yönü vardır ve her zaman altta bir doku harabiyeti bulunmaz. Subjektif bir bulgudur, ancak hasta ağrıdan şikayet ediyorsa mutlaka nedeni bulunmalı ve tedavi edilmelidir.

Ağrı şikayeti 3 aydan uzun süredir devam ediyorsa kronik ağrı olarak sınıflandırılır. Kısa sürenler ise akut ağrı sınıfında yer alır, bu tür ağrıların tedavisi daha kolaydır. Ağrı tedavisiyle ilgilenen hekimlere genellikle kronik ağrı hastaları başvurmaktadır. Kronik ağrı sıklıkla iskelet kas sistemi (bel, eklem, bağlar) kaynaklı olmakla birlikte vücudun herhangi bir bölgesinde (baş, karın) olabilir ve hastanın fonksiyonlarında azalmaya, yaşam kalitesinde bozulmaya yol açar.

Erken dönemde doktora başvurmak kronik ağrı tedavisinin başarısını arttırır ve akut ağrıların kronik ağrıya dönüşmesi engellenebilir. Ağrı şikayetiyle başvurduğunuzda doktorunuz ilk olarak ağrının kaynağını ortaya koymak için fizik muayene ve özel tetkiklerden yararlanır. Altta yatan bir doku bozukluğu tespit edildiğinde o durum düzeltilerek ağrı kolaylıkla tedavi edilebilir. Bazı durumlarda patolojinin düzeltilmesi için bir operasyon geçirmeniz gerekebilir. Doku bozukluğu bulunmayan ağrıların tedavisi ise daha komplekstir. Kronik ağrıların büyük çoğunluğuna nöropatik ağrı dediğimiz sinir sistemi kaynaklı bir bileşen eşlik eder.

Kronik ağrı tedavisinde doktorunuz yaygın bilinen ağrı kesicileri reçete edebileceği gibi, nöropatik ağrı için farklı sınıf ilaçlar, psikolojik kökeni için antidepresan önerebilir. Klasik ağrı kesici sınıfında olmayan bu ilaçlar kronik ağrı tedavisinde günümüzde sık kullanılmaktadır. Doktorunuzun önerdiği şekilde ilaçlarınızı kullanmanız ağrıdan kurtulmanızda önemlidir. İlaç dışında girişimsel tedavi dediğimiz görüntüleme yöntemleri (ultrason, X-ray) eşliğinde enjeksiyonlar veya farklı teknikler uygulanabilir. Girişimsel işlem sonrası ağrının geçmesi için bir süre geçmesi gerekebilir. İskelet kas kaynaklı ağrılarda fizik tedaviden, psikolojik kaynaklılarda psikoterapiden destek alınabilir.

Sık görülen ağrı sendromlarına kısaca göz atacak olursak;

Baş Ağrısı: Kronik baş ağrısının en sık sebepleri birincil sınıfında yer alan migrenler, gerilim tipi baş ağrıları ve küme baş ağrılarıdır. Baş ağrısı daha az oranda organik bozuklukların bir bulgusu olarak ikincil şekilde karşımıza çıkar. İlk olarak ayırıcı tanının yapılması gereklidir. Birçok hasta doktora başvurmadan kendi kendisine migren tanısı koymakta ve tedavi etmeye çalışmaktadır. Tecrübeli doktorların dahi ayırıcı tanıda zorlanabildiği baş ağrısı, altta yatan ciddi bir tablonun bulgusu olabileceği için vakit geçirmeden uzman bir hekime başvurmanız en doğrusu olacaktır. Hekiminiz tanıya göre gerekli tedavileri başlayacaktır.

Bel Ağrısı: Toplumda bel fıtığı olarak ifade edilen bel ağrılarının çok farklı sebepleri vardır. Omurlar arasındaki herniasyona (fıtıklaşma) bağlı olan bel ağrıları tablonun küçük bir bölümünü oluşturmaktadır. Büyük kısmında sebep mekanik olup, omurga ve etrafındaki dokuların zorlanması, travmaya uğramasına bağlıdır. Nadiren bölgedeki bir kırık veya bir tümör, iç organlardan yansıyan ağrı sebep olabilir. Hekiminiz tarafından altta yatan sebep tespit edilip gerekli ilaç ve girişimsel tedaviler uygulanacaktır.

İnsan vücudu bir bütündür ve bir bütün olarak ele alınmalıdır. Bu sebepten ağrı şikayetiyle başvurduğunuzda hekiminiz yalnızca mevcut ağrıya odaklanmayıp tüm sistemi gözden geçirecektir. Önemli olan ağrıyı geçirmek değil sistemdeki bozukluğu gidermektir.

Anestezi ve Reanimasyon

Doç. Dr. Seyhan Yağar